„Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną”

Słyszę i zapominam. Widzę i pamiętam. 

Robię i rozumiem.

„Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną” to tytuł zadania które będzie realizowane przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Łęcznej w ramach zadań zleconych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w ramach konkursu nr 1/2015. Przeprowadzenie szkolenia stało się możliwe dzięki otrzymanej dotacji. Umowa nr DZR 4071.53.2015 z dnia 13.07.2015 zawarta z Województwem Lubelskim poprzez ROPS Lublin. Rozpoczęcie szkolenia miesiąc wrzesień.

Zadanie obejmuje przeprowadzenie szkolenia dla osób niepełnosprawnych z trzech powiatów, członków rodzin osób niepełnosprawnych, opiekunów, kadry i wolontariuszy bezpośrednio zaangażowanych w proces rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób niepełnosprawnych.

Zakres tematyczny szkolenia
1)role w rodzinie, dynamika życia rodzinnego, relacje dorosłe dzieci – starsi rodzice
2)wykorzystanie zasobów instytucjonalnych w przeciwdziałaniu przemocy wobec osób niepełnosprawnych, radzenie sobie z emocjami u osób doświadczających przemocy lub będących jej świadkami
3)wpływ niepełnosprawności na seksualność człowieka
4)rozwój psychoseksualny osób niepełnosprawnych
5)stereotypy dotyczące seksualności osób niepełnosprawnych, osoba niepełnosprawna jako ofiara lub sprawca wykorzystywania seksualnego
6)rola profilaktyki na różnych etapach życia, przemoc seksualna – kolejne kroki
7)poradnictwo i wsparcie psychologiczne
8)spotkanie z policjantem - pogadanka na temat roli policji w profilaktyce aktów przemocy seksualnej oraz możliwości uzyskania pomocy, aspekty prawne

Cel główny realizowanego zadania:

Celem szkolenia jest poszerzenie świadomości wśród rodziców/ opiekunów oraz kadry dotyczącej obszarów psychoseksualnych osób niepełnosprawnych intelektualnie.

Cele szczegółowe:

a)pogłębienie wiedzy wśród rodziców/ opiekunów oraz kadry dotyczącej seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie
b)uświadomienie dylematów związanych z tworzeniem związków uczuciowych wśród osób niepełnosprawnych
c)poznanie czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia wykorzystania seksualnego
d)zaznajomienie uczestników z przepisami prawa dotyczącymi profilaktyki przemocy seksualnej, możliwości zawierania małżeństw w świetle polskiego prawa
e)wskazanie źródeł pomocy w przypadku przemocy seksualnej
f)wskazanie konsekwencji możliwych błędów wychowawczych
g)wzmacnianie odporności psychicznej wobec sytuacji trudnych
h)nauka rozpoznawania emocji swoich dzieci/ podopiecznych, sposobów reagowania
i) wskazanie znaczenia pozytywnych relacji z rodzicami, rodzeństwem, rówieśnikami

Działaniami zostanie objętych 42 osoby, w tym 15 rodziców/opiekunów osób niepełnosprawnych, 12 osób kadry bezpośrednio zaangażowanej w proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych zatrudnionej m.in. w WTZ oraz 15 osób niepełnosprawnych z powiatu łęczyńskiego, bialskiego oraz świdnickiego.

Realizator zadania prowadzi rekrutację. W procesie rekrutacji pod uwagę będzie brana motywacja oraz chęć podniesienia wiedzy z zakresu seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie. Beneficjenci biorący udział w zadaniu będą rekrutowani na podstawie pisemnego zgłoszenia.

Bez zrozumienia seksualności nie da się opisać i zrozumieć człowieka, nie da się w ogóle mówić o człowieku. Człowiek stanowi całość i jego seksualność to jedna ze sfer jego życia, której nie da się oderwać od innych. Konieczność realizacji zadania wynika z naszych dotychczasowych doświadczeń oraz problemów zgłaszanych przez rodziny wychowujące osoby z upośledzeniem umysłowym, kadrę i same osoby niepełnosprawne.

Z badań TNS OBOP wynika, że 5% Polaków mieszka w gospodarstwie domowym, gdzie ofiarą przemocy stała się osoba starsza lub niepełnosprawna. Wskaźnik wykorzystywania i przemocy w stosunku do osób niepełnosprawnych jest znacznie wyższy niż w przypadku ludności ogółem (osoby z upośledzeniami rozwoju od 4 do 10 razy częściej stają się ofiarami przestępstw niż osoby pełnosprawne) i jest wyższy wśród niepełnosprawnych kobiet, w szczególności tych ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Takie wykorzystywanie może mieć miejsce w instytucjach opieki lub w innego typu sytuacjach związanych z opieką, w tym w rodzinie. Szkodę mogą wyrządzać zarówno osoby nieznajome jak i bliskie. Wykorzystywanie może mieć różne formy, poczynając od aktów werbalnych, poprzez przemoc fizyczną, a skończywszy na odmowie zaspokajania podstawowych potrzeb. Niestety nie ma polskich badań na temat tego co wiedzą o problemie przemocy i wykorzystywania osoby niepełnosprawne, ani czy mają wiedzę o sposobach szukania pomocy i wsparcia (czy znają swoje prawa, czy znają adresy instytucji pomocowych).

Główne przyczyny podjęcia działań szkoleniowych z zakresu edukacji seksualnej wśród osób niepełnosprawnych dotyczą:

1) niskiego poziomu wiedzy i świadomości dotyczącej seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie zarówno wśród rodziców/ opiekunów, jak i kadry
2) braku możliwości dotarcia i skorzystania z wielospecjalistycznej pomocy i wsparcia
3) nadopiekuńczości rodziców/ opiekunów i w związku z tym traktowania osób niepełnosprawnych jako „małe dzieci”
4) obawa, strach, lęk przed dorosłością swoich dzieci/ podopiecznych
5) brak wewnętrznej motywacji do zmiany myślenia w tym zakresie
6) istniejące stereotypy, mity związane z niepełnosprawnością
7) potrzeby zwiększenia kompetencji wśród kadry

Po pierwsze uczyć się, po drugie-uczyć się, po trzecie-uczyć się.
Nauka jest jak woda. Im więcej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony.

Maria Lisek-Zięba